11 czerwca, 2014
11 czerwca, 2014
Ważny duet
Wątroba jest, w mojej opinii, najważniejszym organem jaki mamy, który nie tylko odpowiada za detoks organizmu, spalanie tłuszczu, syntezę protein i produkcję żółci, ale również zadaniem wątroby jest filtrowanie i magazynowanie krwi oraz pośrednio metabolizm i regulacja hormonalna (chociażby tarczyca). Pęcherzyk żółciowy wygląda jak malutka gruszka i jest organem znajdującym się pod wątrobą. Jego główną funkcją jest wsparcie trawienia tłuszczów poprzez produkcję i magazynowanie żółci. Pęcherzyk żółciowy przetwarza cholesterol, pełni rolę oczyszczającą, trawi tłuszcz i pomaga w pracy mózgu. Wydzielanie i magazynowanie żółci jest zależne od pracy wątroby. Gdy żółć staje się mega skoncentrowana pojawiają się kamienie w pęcherzyku.
Kamica pęcherzyka żółciowego
Kamienie w pęcherzyku nie są problemem samego pęcherzyka tylko pracy wątroby, zwłaszcza nieoptymalnej produkcji żółci. Kamienie są również schorzeniem ogólnosystemowym i ich wystąpienie nie powinno być sprowadzane tylko do jednego organu.
Przyczyny kamicy:
1) Gęsta, zalegająca żółć
Im bardziej żółć jest nasycona cholesterolem tym trudniej będzie stymulować jej przepływ. W praktyce oznacza to, że więcej żółci zostanie w pęcherzyku niż wydostanie się na zewnątrz. Z czasem woda z żółci zostanie wchłonięta, a z cholesterolu powstaną kamienie.
2) Nieprawidłowy skład żółci
Gdy żółć zawiera więcej cholesterolu niż kwasów żółciowych kamienie łatwiej będą formowane. Najczęściej jest to konsekwencja nieprawidłowego metabolizmy węglowodanów i lipidów w wątrobie. Konwersja cholesterolu do kwasów żółciowych wymaga ponadto podaży witaminy C, B3 oraz tauryny i glicyny.
Czynniki sprzyjające powstawaniu kamicy żółciowej:
Gdy nie mamy
pęcherzyka nie sposób gromadzić żółci, więc żółć swobodnie przepływa
pomiędzy przewodami żółciowymi i jelitem cienkim. Co więcej, zmniejsza
się zdolność trawienia i przyswajania tłuszczu, co powoduje niedobory, więcej
stresu na wątrobie i dożywotni obowiązek dbania o ten organ.
Cholesterol a żółć
Cholesterol jest niezbędny dla produkcji żółci, ale to działa również w drogą stronę, bo usunięcie nadmiaru cholesterolu (głównie LDL) jest zależne do produkcji i wydzielania żółci.
Wiele osób po diecie wegetariańskiej (to ja) jak i redukcyjnej (też ja), próbując wprowadzić do diety z powrotem tłuszcze zaczyna mieć problem z ich trawieniem. Pojawiają się mdłości, jasne stolce czy tłuszczowe biegunki. Nie jest to reguła, osobiście nigdy takich objawów nie miałam, ale nie oznacza to, że ten sam proces nie ma miejsca. Gdy w diecie nie było jakiś czas podaży cholesterolu to wątroba nie miała surowego budulca do pracy. Oczywiście sporo cholesterolu organizm sam produkuje, ale gdy dieta nie stymuluje pracy wątroby to żółć nie przepływa swobodnie przez pęcherzyk, jest gęsta i zalega w nim tworząc kamienie.
Gdy masz wysoki poziom cholesterolu zawsze pomyśl o pęcherzyku żółciowym. To głównie od niego i od wątroby zależy poziom cholesterolu (chyba, że stan zapalny organizmu jest wysoki lub masz problemy np. z tarczycą).
Żółć nie tylko dla trawienia
Wiemy, że bez żółci procesy trawienne tłuszczu nie zajdą poprawnie, ale żółć jest również ważna dla naszego systemu odpornościowego i zdrowego serca. Mała produkcja żółci najczęściej daje o sobie znać w postaci jasnych stolców. Osoby z zaparciami mogą jednak mieć ciemne stolce, mimo niedoborów żółci.
Niedobory żółci mogą powodować biegunki gdy zjesz za dużo tłuszczu, który nie zostanie rozłożony i dostanie się w takiej postaci do jelita. Ale brak żółci może też być powiązany z zaparciami, ponieważ żółć nadaje poślizg stolcowi.
Ponadto żółć jest niezbędna dla detoksu limfatycznego, pozwala zabrać do usunięcia to co wątroba oczyściła.
Brak cholesterolu
Nadmiar cholesterolu jak wspomniałam budzi podejrzenia co do zmniejszonej produkcji żółci, ale gdy masz niski poziom cholesterolu również możesz przymuszać, że żółć nie jest poprawnie wydzielana, i nie ma swobodnego jej przepływu przez pęcherzyk. Co za tym idzie nie przyswoisz witamin rozpuszczalnych w tłuszczach.
Kamica może być spowodowana zbyt małą ilością tłuszczu lub gwałtownym jego włączeniem do diety. Gdy nie jesz tłuszczu żółć zamiast zostać wydzielona do trawienia tłuszczu zalega w pęcherzyku, który nie jest regularnie opróżniany. Bóle najczęściej pojawiają się wtedy gdy włączymy tłuszcz do diety – pęcherzyk będzie się kurczył aby wydzielić żółć, a kamienie będą drażnić jego ściany. Tłuszcz faktycznie pogarsza symptomy kamicy, ale nie jest jej pierwotną przyczyną.
A, D, E i K
ADEK czyli witaminy rozpuszczalne w tłuszczu tak naprawdę potrzebują zarówno cholesterolu jak i żółci do wchłonięcia. Gdy widzimy niski poziom D i zmieniony wyniki cholesterolu to możemy się martwić o produkcję żółci i niedobory innych witamin „tłuszczolubnych”. Typowe niedobory będą się objawiać: problemami z widzeniem w ciemności, rogowaceniem przymieszkowym (a la gęsia skórka na ramionach), suchą skórą i błonami, suchymi oczami, łuszczącymi się piętami, zakrzepami, bólem głowy po wyjściu na słońce, świądem skóry czy słabymi mięśniami.
Niska produkcja żółci
Gdy wątrobą nie produkuje odpowiedniej ilości żółci zawsze należy spojrzeć na typowe przyczyny tego stanu. Zdarza się, że proces zapalny wątroby powoduje spuchnięcie przewodów żółciowych i zablokowanie wydzielania żółci. Również nietolerancje pokarmowe mogą doprowadzić do podobnego stanu. Wiele osób z powodu niedoborów składników odżywczych nie jest w stanie wyprodukować żółci. Ale najczęstszym czynnikiem predysponującym do kamicy jest nadmiar przetworzonych węglowodanów które sprawiają, że żółć jest gęsta i nasycona cholesterolem.
Pęcherzyk a celiakia
Istnieją dowody, że kamica żółciowa jest powiązana z celiakią (1,2). Co gorsza, usunięcie pęcherzyka stwarza ryzyko rozwoju choroby autoimmunologicznej – najczęściej Hashimoto.
Wątroba czy pęcherzyk
Wątroba decyduje jaką ilość cholesterolu wyprodukować i wydzielić. Do tego potrzebna jest żółć. Gdy zazwyczaj po spożyciu tłuszczu stolec jest jasnego koloru możesz podejrzewać, że wątroba nie produkuje wystarczającej ilości żółci. Żółć zawiera bilirubinę, która nadaje stolcowi kolor. Natomiast gdy stolce są raczej brązowe, a tylko czasami zdarzają się jasne, warto popatrzeć czy pęcherzyk wydziela odpowiednią ilość żółci.
Według TCM (tradycyjnej medycyny chińskiej) meridianą pęcherzyka żółciowego jest czas pomiędzy 11 wieczorem a 1 w nocy, a wątroby pomiędzy 1 a 3 w nocy. W tym czasie te organy są najbardziej aktywne. Gdy wybudzasz się o tych godzinach, może to być właśnie oznaka dysfunkcji pęcherzyka żółciowego lub wątroby.
Gdy nie ma pęcherzyka
To moja osobista kategoria. Na wstępie muszę zaznaczyć: usunięcie pęcherzyka nie usuwa przyczyny kamicy i w żaden sposób nie poprawia przepływu żółci. Najczęściej powoduje jeszcze większą nieregularność tego procesu i stwarza idealną bazę dla przyszłych problemów, które będą trwały już całe życie.
Gdy nie masz pęcherzyka być może nie będziesz w stanie efektywnie trawić tłuszczu, co może doprowadzić do niedoborów niezbędnych kwasów żółciowych. Pojawią się wtedy problemy z układem nerwowym drażliwość, problemy z koncentracją, uczeniem się, choroby serca czy niestabilny poziom glukozy we krwi.
Lekarze zalecają dietę niskotłuszczową w takiej sytuacji, co jest
ogromnym błędem! Tłuszcz jest kluczowym makroskładnikiem dla optymalnego
zdrowia. Brakuje jednak miejsca gdzie można zmagazynować żółć i to może
być problem.
Jak uniknąć problemów z pęcherzykiem żółciowym?
Każda terapia jest dobierana indywidualnie w zależności od stanu zdrowia danej osoby, jej reaktywności i historii dietetycznej.
Posty powiązane:
Wątroba i detoks
Codzienny detoks
Pułapki detoksu
