ZJD czyli zespół Jelita Drażliwego to bardzo powszechna diagnoza, które niewiele mówi o przyczynie problemów. Jest to nazwa konsekwencji, bo faktycznie jelito jest „drażnione’. Wyróżnia się trzy formy ZJD czyli zaparciową i biegunkową (ZJD-D) oraz mieszaną. Ta druga będzie dziś tematem artykułu.

Chroniczne biegunki mogą mieć wiele różnych przyczyn i diagnostyka różnicowa powinna obejmować tutaj co najmniej kilka najczęściej występujących schorzeń. Wiele z nich jest często wykluczanych, chociażby Nieswoiste Zapalania Jelit czy infekcje. Ale czy kiedykolwiek któryś gastrolog wspominał Wam o zespole Habba albo o malabsorpcji kwasów żółciowych?

Co to jest zespół Habba?

Dolegliwość nosi imię od dr Saada F. Habba, doktora medycyny, absolwenta Royal College of Surgeons w Irlandii, który praktykuje gastroenterologię od 34 lat. Zespół Habba to stan, w którym przewlekła biegunka jest spowodowana nieprawidłowo pracującym pęcherzykiem żółciowym.
Po pewnym czasie dr Habba poszedł o krok dalej ze swoją teorią. W artykule opublikowanym w 2010 roku zasugerował, że ZJD-D w ogóle nie istnieje. Przebadał 303 pacjentów i doszedł do wniosku, że 98% z nich cierpi na „prawdziwą jednostkę kliniczną”, a nie „jednostkę niejasną”, jaką jest ZJD.

Badanie wykazało, że 98% pacjentów miało schorzenia inne niż IBS-D i przy odpowiednim leczeniu, wykazywali znaczącą poprawę, interpretowaną jako mniej niż trzy wypróżnienia dziennie. Spośród nich aż u 41% pacjentów zdiagnozowano zespół Habba, a 23% pacjentów miało problemy związane z usunięciem pęcherzyka żółciowego (biegunka po cholecystektomii). Można byłoby powiedzieć, że 4 na 10 przypadków zdiagnozowanych z przewlekłą biegunką lub IBS-D może w rzeczywistości cierpieć na zespół Habba. Obecnie ZJD-D dotyka co najmniej 1 na 10 osób, także faktyczna liczba osób dotkniętych zespołem Habby może być całkiem spora.

W badaniu Habby przeprowadzonym na 303 pacjentach:

• 41% pacjentów miało zespół Habby,
• 23% pacjentów miało biegunkę spowodowaną usunięciem pęcherzyka żółciowego,
• 8% pacjentów miało nietolerancję laktozy,
• 7% pacjentów miało mikroskopowe zapalenie okrężnicy [zapalenie okrężnicy widoczne tylko przy użyciu mikroskopu, obejmujące nagromadzenie białych krwinek w wyściółce jelita i spowodowane, zdaniem wielu, nieprawidłową odpowiedzią immunologiczną wywołaną przez stresory, takie jak bakterie, leki lub jedzenie],
• 4% pacjentów miało celiakię lub nadwrażliwość na gluten.

Objawy zespołu Habby

Istnieją cztery główne objawy zespołu Habba, które są również wspólne dla IBS i przewlekłej biegunki.

1) Biegunka poposiłkowa
Biegunka poposiłkowa w potocznym ujęciu oznacza biegunkę nagłą, która występuje bezpośrednio po jedzeniu.

2) Dysfunkcja pęcherzyka żółciowego
Dysfunkcja pęcherzyka żółciowego jest głównym objawem zespołu Habby. Podstawową funkcją pęcherzyka żółciowego jest magazynowanie żółci, która jest naturalnym środkiem przeczyszczającym i jest wykorzystywana w procesie trawienia. Dysfunkcja może być spowodowana przez kamienie żółciowe utworzone w woreczku żółciowym, które upośledzają jego zdolność do zatrzymywania żółci, ale nie tylko. Zapalenia pęcherzyka, gęsta skrystalizowana żółć, dyskinezy żółciowe również mogą powodować nadmierną ilość żółci w jelicie cienkim. Niekontrolowany przepływ żółci powoduje przewlekłą biegunkę. W badaniu dr Habby 68% badanych miało zaburzenia kwasów żółciowych reagujących na leczenie.

3) Brak odpowiedzi na standardową terapię leczenia IBS
Leczenie ZJD-D może zakończyć się niepowodzeniem z różnych powodów, ponieważ u każdego z pacjentów przyczyna dolegliwości może być inna. Diagnoza ZJD generalnie może przeoczyć specyficzne schorzenia niektórych pacjentów, o czym mówił również dr Habba w swoim badaniu. Identyfikacja tych specyficznych czynników i związane z nimi leczenie spowodowały poprawę u pacjentów, u których wcześniej zdiagnozowano IBS-D.

4) Korzystna reakcja na środki wiążące kwasy żółciowe
Wiadomo, że leki takie jak cholestyramina wiążą nadmiar żółci wytwarzanej w organizmie poprzez jej wchłanianie. Zastosowanie ich u pacjentów z biegunką, czasem nawet tych, u których wcześniej zdiagnozowano inne choroby jak np. Wrzodziejące Zapalenie Jelita Grubego, często daje remisję objawów.

Diagnoza zespołu Habby

Istnieje specjalny test, którego można użyć, aby sprawdzić, czy woreczek żółciowy pracuje poprawnie. Nazywa się to HIDA lub DSIDA skan z CCK. Czyli w praktyce wstrzykiwany jest lekko radioaktywny materiał, aby widoczny był przepływ żółci. Ten sam test wykorzystywany jest aby zobaczyć niedobory żółci i hipokinetyczny, czyli wolniej działający pęcherzyk żółciowy (ważne dla tych pacjentów z zaparciami).
Badanie ogólne kału może być również pomocne, ponieważ często u pacjentów z zespołem Habba pojawiają się niestawione tłuszcze w kale.

Co to oznacza w praktyce dla pacjentów z chroniczną biegunką?

Tak naprawdę chroniczna biegunka czy nazywane przez lekarzy ZJD-D nie mówi nic o przyczynie. To może być zespół Habby jak i wiele innych schorzeń, które powinny być wykluczone. ZJD oznacza, że jest proces, który powoduje dolegliwości pokarmowe i należy go zidentyfikować i dopiero wtedy wdrożyć odpowiednie leczenie.

Możliwość komentowania została wyłączona.