Wątroba to ulubiony organ naturopatów. Nie jest to żadnym zaskoczeniem biorąc pod uwagę, że wątroba przeprowadza ok. 500 funkcji, w tym detoks, spalanie tłuszczu, syntezę protein, produkcję żółci, trawienie czy regulację poziomu glukozy we krwi. Nie wspominając już, że wątroba jest istotna dla prawidłowej pracy tarczycy oraz metabolizmu innych hormonów. Wątroba tak jak mówiono w jakiejś reklamie, nie ma łatwo.

Jednym z częstszych chronicznych schorzeń wątroby jest niealkoholowe stłuszczenie wątroby, które ma miejsce gdy komórki tłuszczowe akumulują się w wątrobie, mimo braku spożycia alkoholu. Często taki stan jest latami niewykrywany, a w konsekwencji pojawia chroniczny stan zapalny, marskość wątroby, nowotwór czy całkowita niewydolność organu. NAFL jest powiązany z kiepskimi wyborami żywieniowymi (zwłaszcza nadmiarem fruktozy), zespołem metabolicznym, cukrzycą czy nadużywaniem leków.

Jakie symptomy wskazują i dolegliwości świadczą o spowolnionej i zanieczyszczonej wątrobie?

Wątroba to organ silnie związany z emocjami takimi jak frustracja, złość, opór i nadmierną wrażliwością. Mówi się, że wątroba jest odpowiedzialna za zdolność planowania życia, a pęcherzyk żółciowy za podejmowanie decyzji. Według medycyny chińskiej wybudzanie się między 1 a 3 w nocy oznacza problemy z prawidłową pracą wątroby. 

Masz problemy z tarczycą lub nie możesz schudnąć?
W obu przypadkach upośledzona praca wątroby może być przyczyną. Gdy wątroba jest pod jakimkolwiek stresem, zarówno spalanie tkanki tłuszczowej, jak i poprawne przekształcanie hormonów tarczycy (T4 do aktywnego T3 w 20% ma tam miejsce) nie jest priorytetem. Każdy z problemami hormonalnymi tak naprawdę powinien zadbać o zdrowie wątroby, w przeciwnym wypadku metabolizm hormonów nie przebiega poprawnie i może prowadzić do poważnych zaburzeń hormonalnych, np. przewagi estrogenowej. Zauważyłam, że często problemy hormonalne i zaparcia idą w parze u kobiet.

Przyjmujesz syntetyczne hormony?
Każdy rodzaj syntetycznych hormonów przyjmowany przez dłuższy czas może „zbudować się”w organizmie i przekroczyć możliwości detoksu przez wątrobę. Dotyczy to zwłaszcza kobiet na pigułkach antykoncepcyjnych, które często po latach ich przyjmowania doświadczają np. przewagi estrogenowej i syndromu „po pigułce”. W praktyce oznacza to rozregulowany cykl lub brak cyklu, trądzik, zmienne nastroje, przybieranie na wadze czy problemy z innymi hormonami jak np. tarczycą. Z tych powodów, ważne jest aby dbać o prawidłowe zdrowie wątroby i regularnie wspierać obie fazy detoksu.

A może masz inne problemy?
Wątroba jest odpowiedzialna za metabolizm tłuszczy, a gdy ten nie przebiega poprawnie zły cholesterol HDL i trójglicerydy rosną, a dobry cholesterol LDL spada. W konsekwencji może pojawić się problem z nietypową akumulacją tkanki tłuszczowej, np. wokół narządów, i oczywiście wzrasta ryzyko wystąpienia chorób układu sercowo-naczyniowego. Wątroba jest odpowiedzialna za produkcję żółci, więc w przypadku jej złej pracy może pojawić się nietolerancja tłustych potraw, wzdęcia, zaparcia, ból brzucha czy kamica pęcherzyka żółciowego.
Niestabilny poziom glukozy we krwi może negatywnie wpłynąć na pracę wątroby, ale analogicznie zanieczyszczona wątroba może powodować dysregulację poziomu glukozy, insuliny i glikogenu.

Co jeść dla zdrowej wątroby?

Suplementy

Najlepsza na wątrobę jest wątróbka!

Dwie porcje tygodniowo wątróbki wołowej lub drobiowej są idealnym wsparciem dla poprawnego funkcjonowania wątroby. Jest to gęste odżywczo i bardzo tanie pożywienie, które oprócz oprócz wielu witamin, minerałów i antyoksydantów zawiera tajemniczy składnik przeciw zmęczeniu.
Jeśli masz problemy skórne takie jak trądzik czy rogowacenie przy mieszkowe, wątróbka w dużej ilości będzie Twoim przyjacielem.

Czy wątroba jest pełna toksyn?
Toksyny
to największe zmartwienie osób, które jedzą wątróbkę. To prawda, że
wątroba jest organem odpowiedzialnym ze detoks, ale nie jest magazynem
toksyn. Wątroba gromadzi przede wszystkim witaminy i antyoksydanty,
takie jak A,D, E, K, B12, koenzym Q10, kwas foliowy, miedź i żelazo. I
jeśli są w niej toksyny, to podobnie w innych tkankach takiego
zwierzęcia, dlatego tak ważne jest aby mięso pochodziło z zaufanego
źródła.

A co z nadmiarem witaminy A?
Faktycznie
badania wskazują na możliwą toksyczność witaminy A w dużych dawkach,
ale po pierwsze  dotyczy to syntetycznych form witaminy A, a po drugie
taka ilość witaminy A – ok. 100 tyś IU musiałaby być konsumowana przez
dłuższy czas, co jest nierealne gdy mowa o jedzeniu wątróbki czy innego
naturalnego źródła. Po prostu fizycznie człowiek nie jest w stanie zjeść
tyle protein.

Detoks

Nasza wątroba pracuje 24/7 stąd tak bardzo irytują mnie dedykowane programy oczyszczające, głodówki czy diety monometmatyczne. Każdego dnia z naszego organizmu usuwane są toksyny takie jak hormony,
bakterie, neuroprzekaźniki, endotoksyny, leki czy też zbędne inne
substancje chemiczne. Dodatkowo w kolejnym etapie neutralizowane są
wolne rodniki. Wystarczy małe zakłócenie na którymś z tych etapów, żeby w
naszym organizmie kumulowały się szkodliwe substancje.

Niestety ilość toksyn, na które narażeni jesteśmy w dzisiejszym świecie
jest ogromna i dużo wyższa niż miało to miejsce jeszcze kilkadziesiąt
lat temu. Industrializacja i rozwój we wszelkich dziedzinach życia
odbywa się też kosztem naszego zdrowia. Wszelkie chemikalia w środowisku
(zanieczyszczenia wody czy powietrza w tym metale ciężkie),
żywność wysoko przetworzona, wysoko przetworzone oleje roślinne, syropy
fruktozowe mają toksyczne działanie na nasz organizm. A nasze zdolności
detoksu na skutek stresu, braku snu, chorób czy złej diety są coraz
mniejsze. Takie połączenie może prowadzić do wielu powikłań, które z
czasem staną się poważnymi schorzeniami.

Jakie mogą być konsekwencje?
– problemy z energią na skutek zaburzonej produkcji energii w komórce,
– kłopoty z nastrojem, depresje poprzez niewłaściwą syntezę neuroprzekaźników,
– zaburzenie równowagi hormonalnej na skutek metabolizowania hormonów, które nie zostały prawidłowo wydzielone,
– kłopoty ze skórą (trądzik, wsypki itd.),
– zaburzenia pamięci i zdolności poznawczych.

Procesem, który jest kluczowy dla prawidłowego detoksu i odbywa się w
każdej komórce naszego ciała jest metylacja. Metylacja zachodzi mniej
więcej bilion razy na sekundę i ma wpływ na wiele różnych mechanizmów,
np. włączanie/wyłączanie genów, produkcję energii, wzrost tkanek,
produkcję przekaźników nerwowych. Jej poprawna praca jest zależna od
witaminy B12 oraz kwasu foliowego. Dzięki temu potencjalnie groźna
homocysteina przekształcana jest do postaci metioniny i może być
wykorzystana w procesie produkcji ATP (czyli jednostki energii). Stąd
też tak ważna jest suplementacja B12 w przypadku osób unikających mięsa
oraz u osób z niskim poziomem kwasu solnego (zaburzone wchłanianie) lub
niepoprawnie funkcjonująca wątrobą.

Co jest niezbędne aby detoks zachodził poprawnie?
– unikanie przetworzonych produktów oraz toksyn i substancji chemicznych w jedzeniu
– wykluczenie z diety kofeiny, papierosów oraz alkoholu
– suplementacja cynkiem, który wspomaga 1 fazę detoksu (zmiana toksyn rozpuszczalnych w tłuszczu na rozpuszczalne w wodzie)
– odpowiednia podaż aminokwasów (cysteina i metionina są zawarte w mięsie, rybach, jajkach)
– wspomaganie oczyszczania poprzez ciepła wodę z cytryną na czczo
– zadbanie o prawidłowe trawienie w tym florę bakteryjną (1,2,3,4,5,6,7,8, 9), wydzielanie kwasu solnego oraz nieszczelne jelita
– suplementacja preparatami regenerującymi wątrobę (np. sylimarol)

Co bardzo istotne gdy mowa o detoksie to aminokwas glutation, czyli
jedna z najpotężniejszych broni naszego ciała. Glutation to trójpeptyd
zbudowany z 3 reszt aminokwasowych: kwasu glutaminowego, cysteiny i
glicyny. Służy do redukcji nadtlenków, co w rezultacie ochrania komórki
przed uszkodzeniem ze strony toksyn. Wspomaga odtruwanie wątroby z
metali ciężkich, alkoholu czy toksycznego wpływu papierosów. Od jego
poziomu zależą też inne antyoksydanty takie jak wit. C i E. Jest
obecność chroni nas głównie przed stresem oksydaycjnym na skutek silnych
właściwości przeciwutleniająych.
Niestety na skutek diety, chorób, stresu, leków,starzenia się nasze
ciało pozbywa się szybko glutationu, co powoduje zaburzenia w procesach
detoksu.

Co można jeszcze zrobić aby usprawnić detoks?
– zwrócić uwagę na toksyny środowiskowe, od tych w kosmetykach po te w lekach,
– zwiększyć produkcję glutationu poprzez spożywanie produktów bogatych w siarkę jak cebula, czosnek, warzywa krzyżowe,
– w skrajnych przypadkach pomyśleć o suplementacji wit. B12, B6, NAC czy glicyną,
– zaadresować kwestię stresu (1,2,3).

Naturopatycznie dla prawidłowej pracy wątroby i detoksu wykorzystuje się witaminy, aminokwasy i zioła. Często konieczne jest wsparcie metabolizmu estrogenów (zarówno u kobiet i mężczyzn) oraz poprawa trawienia i szczególnie przepływu żółci. W niektórych przypadkach konieczne jest zastosowanie lewatyw przez określony czas lub udrożnienie innych kanałów eliminacji. Wielkim błędem jest przeprowadzanie jakiejkolwiek kuracji oczyszczającej, gdy ilość toksyn przewyższa zdolność organizmu do ich wydalania. Z tego powodu przed detoksem często wzmacnia się pracę nerek, płuc czy jelita grubego.

I łatwo, gdy zdajemy sobie sprawę na czym polegają procesy detoksu,
uzmysłowić sobie dlaczego dziwne monotematyczne diety czy kuracje nie
mają prawa być skuteczne. Nie ma detoksu bez aminokwasów, antyoksydantów
czy minerałów, stąd zawsze podstawą jest wartościowa i gęsta odżywczo
dieta oraz długodystansowe podejście do tematu. Oczyszczanie kaszami czy
sokami jak zawsze ma być drogą na skróty, szkoda tylko, że wiele osób
po chwilowym zwiększeniu częstotliwości wypróżniania i pozbyciu nadmiaru
wody z ciała, zaczyna wierzyć w skuteczność takich metod. Nie
wspominając już o magicznych herbatkach czy kuracjach pełnych po prostu
środków przeczyszczających i odwadniających. Prawdziwy detoks to coś
więcej.